Artık politize olmuş bir toplumun ve bu toplum içerisinde akıl ile hareket edenler değil, duygu ile hareket eden yığınlar ile karşı karşıya kalmanın zorluğu ve bu zorluklar içerisinde kabullenme zorluğu daha çok insanı yormaktadır.
Liyakat, bir işe ehil olmak ve bir işe layık olmak demektir. İşe hakkını vermek becerisidir. Bu beceri bir güzel ahlak prensibi olan emanete riayet etme temeline dayanmakta olup, eğitimle ve tecrübeyle kazanılır.
Medyanın etkisi ile duyulmuş ve görülmüş bilginin sığlığı içerisinde. Asla edinilmiş bilgilerle hareket etmeyen bireylerin, birer fenomen olma savaşı vermeleri, toplumu daha çok yıpratmaya yetiyor. Toplum da güven azalması ve güç istemi insanlar arasında yaygın şekilde kendini gösteriyor.
Etkenleri sayılmayacak kadar çoktur. Ancak en önemli etkenlerden birisi de: Özne olamamanın verdiği durum ile nesne durumuna düşürülmesi ve yönlendirilerek bilgiler elde edilmiş olması ve buda düşünmeye değil düşündürülmeye doğru hatta düşünceleri ve yaşamları başkalarının, özellikle dünyevileşmenin düşüncesi içerisinde sömürülmesine imkan vermeyi doğurmaktadır.
Bunların hepsi yaşam ve ölüm arasında en hakikatsiz ve boş bir hayatı yaşamayı doğuruyor. Bunun da en önemli etkeni itiraz edememenin, tahakküm altında kaybetme korkusu ile yaşamanın verdiği mücadeledir. Bu mücadele de en önemli sonuç ise torpilizm meydana gelmektedir.
Yaşama mücadelesinde adeta normal bir doğruymuş gibi hiç kimsenin yanlış olup olmadığına bakmayarak torpil ve benzeri şeylere meyletmeleri, ilahi korkunun azalması ve daha çok düşünememenin verdiği sonuçtur.
Liyakat ve sadakatin önemsenmediği sadece itiaat üzere düşünülen bireyler yığını ve bu bireylerden aklen ve fiziken faydalanmanın daha çok verim elde ettiğine inanılması daha çok kayırmalara ve işi ehline vermemenin sonucunu çıkartıyor. Buda toplumda daha çok adaletsizlik ve hukuksuzluk girdabına girme sonucunu doğurmaktadır.
Adalet ilkesi ile hareket eden bireyler, vicdan ile cüzdan arasına sıkışmış yüreklerin, vicdana el atmaları gerekiyor. Daha çok okumanın ve araştırmanın sonucunda vicdanlı ve adaletli bireyler meydana gelecektir.
“Allah size, emânet ve yetkileri o konuda güvenilir ve yetenekli olan ehline vermenizi ve insanlar arasında hüküm verdiğiniz zaman, kim olursa olsun adâletle hükmetmenizi emrediyor. Bakın, Allah size ne güzel öğüt veriyor! Hiç kuşkusuz Allah her şeyi işitendir, bilendir.” Nisa:4/58