Şark'ta Kanaat Önderlerinin Rolü


Asırlardır yöresel ve bölgesel liderler ile akıl hocaları var olmuştur. Onları tanımak, onlarla hemhâl olmak toplumu yönlendirmek adına iyi birer adımdır. Lakin bizler bu liderlerin, yani kanaat önderlerinin rollerini ne kadar biliyor ve tanıyoruz? Geçmişten günümüze bir yolculuk yapacak olursak Ortadoğu, Orta Asya ve Anadolu’da kurulmuş olan tüm devletlerin varoluş mücadelesinde kanaat önderlerinin rolleri tartışılamayacak derecede önem arz etmektedir. Bundan dolayıdır ki asırlardır bu coğrafyada hüküm sürmüş devletlerin her çehresinde bölgesel önderleri görmekteyiz.

Peki iyi, güzel de kanaat önderlerinin toplum nezdindeki yeri ne? Bu kadar karşılık bulup söz sahibi oldukları bölgeyi, yöreyi ve toplumları nasıl yönlendiriyorlar?

Bu sorunun temelinde iki şey yatmaktadır. Birincisi milletin ve devletin bekasını kişisel çıkarlarından üstün tutmaları, ikincisi ise hiç kuşku yok ki bölgedeki ve yöredeki halkın arzuhaline ve isteğine tercüman olmalarıdır. Tabii bunun yanı sıra da bu bireylerin gerek toplum sahasında aktif olmaları gerekse toplum nezdinde iş bitirici veyahut toplumun yararına fayda sağlamak adına öncülük yapmaları bu bireyleri var olduğu toplumda önderlik statüsüne taşımıştır.

Peki bu durum dönemsel bir sorumluluk olarak mı kalmıştır?

Tabii ki hayır. Bunu bir örnekle cevaplandıracak olursak, milli mücadele yıllarında Batı’da düzenli ordu kurulmuşken Şark’ta bölgesel kanaat önderlerinin liderliği sayesinde Kuvâ-yi Milliye yani bölgesel ordular kurulmuş ve bölgesel işgaller bertaraf edilmiştir. Bunun gibi daha nice örnekler de verebiliriz. Bu gibi örnekler bizlere gösteriyor ki kanaat önderlerinin varlığı sadece bir dönemle sınırlı kalmamış, aksine tarihin her safhasında varlığını korumuştur. Bunun yanı sıra da zaman zaman kanaat önderlerinin varlığı bazı kesimleri rahatsız etmiştir ancak bu tip unsurlardan fazla etkilenmemiş, aksine yöresel ve bölgesel çalışmalarına her geçen gün yenisi eklemişlerdir.

Peki sahada bu kadar aktif olan kanaat önderlerinin siyasi arenadaki rolleri nelerdir?

Siyasi partilerin bölgesel çalışmaları her zaman çetin ve meşakkatli olmuştur. Üstelik bu siyasi partinin varlığı yeni ise iş daha da zorlaşmıştır. Bu zorlu parkuru aşmanın tek yolu ise bölgenin konjonktürel yapısını tahlil edip bölgeye hitap eden çalışmalarla onu elde tutmanın yolarını aramaktır. İşte tam da bu noktada kanaat önderlerine ihtiyaç duyulmuştur. Kanaat önderleri saygın,iş bitirici, eğitimli ve bölge halkıyla iç içe olmalarının yanı sıra bölgede güçlü ve söz sahibi olmaları hasebiyle bölgenin öncülüğünü üstlenmişlerdir. Hal böyle olunca da art arda siyasi arenadaki varlıkları her geçen gün artmıştır. Partilerin bölgeleri elde tutmasını, bölgeyi yakinen tanımasını sağlayan ve bölgelerin rehberliğini yapan kişilerdir kanaat önderleri. Bunun yanı sıra halkın istek ve arzularını en yakinen bilen kanaat önderleri siyasi partilerin bölgesel işlerinde partilere adeta tercüman niteliğindedir. Bunu bir örnekle pekiştirecek olursak, 7 Haziran seçimlerinde AK Parti ile kanaat önderlerinin istişaresi AK Parti’nin zafiyeti sebebiyle handikapla sonuçlanmıştır. Akabinde bu konudaki eksiklik giderilmiş ve yapılan ikinci seçimde istişare meyvesini fazlasıyla vermiştir.