Soru: Bir kamu kurumunda mühendis olarak görev yapmaktayım. Ailem kendilerine miras olarak kalan birkaç parça araziyi satıp parasını nakit olarak bana vermeyi planlamaktadır. Ancak verecekleri miktar aylık maaşımın 5 katından fazla olacağı için ek mal bildirimi yapmam gerekmektedir. Mal bildirim formuna baktığım zaman edinme şekli sadece "Bölüm-8: Haklar ve beyanı gerekli görülen diğer servet unsurları" kısmında yazmaktadır.Eğer bir memur olarak ailemden böyle bir para almam durumunda mal bildirim formunun hangi bölümüne yazmalıyım?
Cevap: Kamu hizmetine girenlerin mal bildiriminde bulunmaları dayanağını Anayasanın 71. maddesinden alan bir yükümlülük olup, bürokrasi geleneğimizde yolsuzlukla mücadelenin en etkili yöntemi olarak kurgulanmıştır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 14. maddesine göre Devlet memurları, kendileriyle, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları hakkında, özel kanunda yazılı hükümler uyarınca, mal bildirimi vermekle yükümlü tutulmuş olup, madde hükmünde belirtilen özel kanun 3628 sayılı Kanundur. Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamanın yaptırımı olarak kademe ilerlemesinin durdurulması cezası öngörülmüştür.
3628 sayılı Kanuna dayalı olarak yürürlüğe konulan Mal Bildiriminde Bulunulması Hakkında Yönetmelik ile de 3628 sayılı Kanun gereğince verilecek olan mal bildiriminin şekli düzenlenmiş, biçimi, sayısı, neleri kapsayacağı, merciine nasıl ulaştırılacağı ve bu Kanunun uygulanmasına ilişkin diğer esas ve usuller düzenlenmiştir. Kanuna göre kamu görevlileri sonu 0 ve 5 ile biten yıllarda genel mal bildirimi vermekle yükümlü olup, içinde bulunduğumuz yıl Şubat sonuna kadar genel mal bildirimleri alınmıştır. Dönem içinde mal varlığında bildirilmesi gereken düzeyde meydana gelen değişiklikler için ise bir aylık sürede ek mal bildirimi verilecektir.
Yönetmeliğin 12. maddesinde, ekli "Mal Bildirimi Formu" nun tek nüsha olarak doldurulacağı ve tarih belirtilmek suretiyle imzalanacağı, 15. maddesinde mal bildirimlerinin, ilgililerin varsa sicil yoksa özel dosyalarında saklanacağı hüküm altına alınmıştır. Ancak bazı kurumlar mal bildirimlerini hem elektronik ortamda hem de ıslak imzalı olarak talep etmekte olup, kurum uygulamalarının da dikkate alınması gereklidir.
Memurun bildirimde bulunduğu mal varlığının dağılımında bir değişiklik olmaksızın karşılıksız bir şekilde elde etmiş olduğu ve net aylığının beş katını aşan tutardaki nakit paranın ek mal bildirimi verilerek beyanı zorunludur. Mal Bildirim Formunun arka yüzündeki 5. Bölümde para veya menkul değerlerin niteliğine dair bilgilere yer verilmesi gerekmekte olup, dipnotta bu bölüme yurt içindeki veya yurt dışındaki bankalar ile özel finans kuruluşlarında bulunan para veya menkul değerler yazılacağı belirtilmektedir.
Formun 8. Bölümünde ise haklar ve beyanı gerekli görülen diğer servet unsurlarının bildirilmesi gerekmekte olup, dipnotta hak ifadesine açıklık getirilmiş ve bu bölüme menkul mallara ait ihtira berati, alameti farika ve telif hakkı gibi hakların yazılacağı ifade edilmiştir. 8. Bölümde beyan edilmesi gereken unsurların tutarına yer verilmemiştir.
Karşılıksız olarak gelen ve beyan edilmesi gereken tutardaki paranın banka veya finans kurumunda tutulması halinde bu tutarın 5. Bölümde beyan edilmesi noktasında tereddüt bulunmamaktadır. Ancak paranın nakit olarak elde tutulması halinde 5. bölüm dipnotunda yer alan ifadeler karşısında 5. Bölümde mi yoksa 8. Bölümde mi beyan edilmesi gerektiği konusunda tereddüt oluşabilecektir.
8. Bölümdeki beyana tabi mal varlığı unsurları için tutar beyan edilecek bir alan olmadığı da dikkate alındığında, kanaatimizce Türk Lirası veya döviz şeklinde elde tutulan nakit paranın Mal Bildirimi Formunun 5. bölümünde beyan edilmesi gereklidir. memurlar.net
