Ortadoğu’da yeni bir süreç mi başlıyor ? Tekrardan Şii Hilal gözükmeye mi başladı ?
Hasan Ruhani’nin göreve gelmesi ile ABD, İran’ı satranç oyununa davet etti. İran ile P5+1 ülkeleri arasında uzun süredir devam eden nükleer silahsızlanma görüşmelerinin olumlu sonuçlanmasıyla birlikte ABD dünyadaki satranç oyununa İran’ı resmen dahil etti. Tabii ki İran’ın hamlelerini ciddiye almak gerekiyor. Nasıl oldu da Şer ekseni tezini çabuk unuttu ???
Aslında İran’la ilgili olumlu gelişmeye sevinmemek elde değil. Sonuçta “Barışın,Nükler Silahsızlanmanın olması İnsanlık ve Müslümanlık için mutluluk vericidir.”
Peki Neden ABD fikir değiştirdi? İran mı değişti?
Yoksa İran geleneksel politikalarından vazgeçti mi ?
ABD “bir taşla birden fazla kuş” vurdu.
Bu süreç sonunda ABD, İran’ı Rusya ve Çin’den koparmayı başardı. İki devle aynı blokta yer alan İran, henüz ABD tarafına geçmese bile, en azından ortaya doğru gelmeye başladı. Bu durum, son dönemde borsasında trilyon dolarlık zarar yaşayan Çin’de hasar yarattı.
Yüklü borsa zararıyla birlikte, yeni dönemde özellikle Orta Asya üzerinden ticaret yollarını yeniden kurmayı hedefleyen Çin, böylelikle İpek Yolu hattındaki çıkış kapısının hemen karşısında üçlü bloktan kopan İran’ı bulacak.
Bloğun diğer üyesi Rusya, İran’ı kaybetme noktasına geldi. Artık, İran’ın kırmızı çizgisi Suriye değil. Tahran, Suriye’de uygun çözümün bulunması sırasında masada yerini almayı hesaplıyor. İran’ın, ABD’ye yönelik “Esad’ı al ancak bizim de masada olmamızı sağla” görüşünde olduğu yadsınamaz
Bölgedeki Sunni yapılardan rahatsız olan ABD, İran’la barışarak Sunnilere karşı Şii kartını masaya koydu. Orta Asya’da yoğun faaliyetleri olan ABD, Orta Asya - Orta Doğu hattında artık Şii’lerin varlığından yararlanabilecek. IŞİD ve El Kaide’ye karşı olan ABD, aynı zamanda Irak’tan Yemen’e kadar Şii’lerin gücünü kullanabilecek, ABD’nin bölgenin dinamiklerini elinde tutması kolaylaşacak.
Sürecin İran açısından önemi azımsanmayacak kadar büyük. İran, dünyadaki petrol üreticilerinin yeni aktörü olacak. Bu durumda, küresel petrol arzı ile fiyatlarında ne tür gelişmeler yaşanacağı yakın zamanda görülecek. Ülkenin yoğun petrol rezervinin serbest piyasaya dahil olmasıyla Ortadoğu’daki monarşileri ve Rusya’yı doğrudan etkileyecek.
Türkiye yaşanan bu gelişmeler içinde masada yer almalıydı bu görüşmelerin arabulucuğunu başlatan bizzat Türkiye ve Brezilya olmuştu;Ancak Türkiye’nin masada olmaması Sunni ve Şii çatışmaların yarın Ortadoğu’da gün yüzüne çıkacağının belirtileridir.Bu denklemin arasındaki yakınlaşma, yılın sonlarına doğru bölgeyi daha derinden etkileyecek gelişmelere yol açacak.