Eski Milletvekilimiz Zeynep Karahan Uslu, Urfalı nar üreticilerinin bir toplantısına katıldığında, “Sizden, marka değerler oluşturmanızı istiyorum. Nar denince akıllara Urfa gelmeli. Bu konuda ben de elimden gelen her desteği sunmaya hazırım” demişti.
Zeynep hanımın bu telkini nar üreticilerini olduğu kadar işletmecileri de heveslendirmişti.
GAPEKODER Başkanı Ecz. Medet Abbasoğlu’nun 2000’li yılların başından bu yana uyguladığı meyvecilik projelerinin birer eseri olarak Şanlıurfa Organize Sanayi Bölgesi’nde bir nar ekşisi işleme tesisi kurulmuş, ardından başka girişimler gelmişti.
Ama nar üreticileri organize olamadıklarından dolayı hem ürünlerini istedikleri fiyattan satamıyorlar hem de küçük bahçelerde üretim yaptıkları için toplu satış olayını gerçekleştiremiyorlardı. Pazarların kapısı bir türlü açılmıyordu. Kısmen büyük alanda üretim yapanların narlarını tüccarlar, fabrikalar bahçede kapatıp alıyor, ama küçük üreticiler yerel pazarlara mahkum oluyordu. Pazarlama kapısının anahtarı ise kooperatifleşmedeydi.
Abbasoğlu’nun da yıllardır oluşturmaya çalıştığı kooperatifçilik. Bunun için bu kez daha ciddi ve planlı bir çalışma yapılması gerektiğine inanarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğünü, Alman Kooperatifler Konfederasyonunu (DGRV) ve Şanlıurfa’daki bir çok kuruluşu da ortak ederek bir Kooperatif Girişimciliği Eğitimi organize eden Abbasoğlu, Karaköprü narının da bir marka değeri taşıdığına dikkat çekmek için Karaköprü Nar Günleri’ni de bu eğitimlerle birlikte gerçekleşmesini istemişti.
Karaköprü Belediye Başkanı Metin Baydilli’nin de işe olumlu bakmasıyla bir hafta boyunca hummalı bir çalışma yürütüldü. Program destekçileri ile koordine, eğitim programı, nar günleri etkinlikleri, açılış, protokol konuşması, fotoğraf yarışması, en güzel nar yarışması ve dağıtacak ödüllerin organize edilmesi başlı başına birer işti.
GAPEKODER gönüllüsü olarak ben de işin bir tarafından tuttum. Şanlıurfa Fotoğraf Sanatçıları Derneği’nden Fotoğraf Sanatçısı İnşaat Mühendisi Fatih Turgul ile beraber Karaköprü’nün kayıp nar bahçelerini aramaya çıktık. Çocukluğumda gezip oynadığım nar bahçelerinin olduğu yerlere gittiğimizde malum binalar vardı. Mutlaka bu binaların bahçelerinde o dönemden nar ağaçları kalmıştır diye düşünüyordum. Öyle de oldu. Nar bahçelerinin olduğu yerlerde dikilen binaların bahçelerinde az da olsa meşhur Karaköprü narları vardı. Onları fotoğrafladık. Nar heykelinin yanındaki Kur’an Kursu bahçesinin de narlık olduğunu biliyordum. Oraya girdik, epey nar ağacı vardı ama çoğu toplanmıştı. Bir de ne görelim… Bizim Karaköprü yerlisi ablalarımız, bacılarımız oturmuşlar orada dağ gibi narlar yığılmış taneliyorlardı. Müsaade isteyip kendimizi tanıttık. Karaköprü nar etkinliği için fotoğraf çekmek istediğimizi söyledik. Tabi dediler, bize nar ikram ettiler. Fotoğraflarını çektik, sohbet ettik. Teyzem Medine’nin de komşularıymış. Taneledikleri nar Urfa narıydı. Hal pazarından kilosunu 50 kuruşa almışlardı. Nar üzerine konuştuk, “Karaköprü’de nar kalmadı, eskiden kendi narımızı yapardık” dediler. Birkaç tane kalan nar ağaçlarının gölgesinde oturmuş Urfa narını taneliyorlardı. Taneledikleri narlar ezilecek, suyu kaynatılacak, nar ekşisi yapılarak satılacak. Çalışmalarına baktım, son derece titiz şekilde, yerlere sofra serilmiş. Temiz kaplara nar taneleri doldurulmuştu. Satış için yapsalar da kendi evlerinde yiyeceklermiş gibi titizlik gösteriyorlardı. Kolaylıklar dileyip oradan ayrıldık.
Etrafı biraz daha gezip biraz daha nar görüntüsü elde etmeye çalıştık. Terkedilmiş birkaç köy evinin bahçesinde keşfedilmeyi bekleyen ağaçları bulduk. Bazılarının üzerinde epey de nar vardı. Bol bol fotoğraf çekip Karaköprü’den ayrıldık.
Sergi için fotoğrafları salona getirdiğimizde, ziyaretçilere fotoğrafların hikayelerini anlatmak bana düştü. Karaköprü Nar Günleri adıyla düzenlediğimiz fotoğraf yarışmasında Urfa’nın tüm nar çeşitlerini sergilemek istemiştik. Bunun için Fatih Turgul ve arkadaşları bir gün önce Siverek tarafına gidip, Katine, Divan, Ergen’de nar temalı fotoğraflar çekmişlerdi. Suruç narının da bu sergide yer almasını istediğimden Ziraat Mühendisi meslektaşımız Mehmet Tekçe’yi aradım. Bize acil Suruç narı fotoğrafları gönder dedim. O da Suruç’ta hasadın yapıldığını, bahçede nar kalmadığını söyledi. Arşivinde rekor kıran bir nar fotoğrafı vardı, bir buçuk kilodan fazla gelen bir Suruç narının terazi üzerinde çekilmiş fotoğrafını sergilenmeye değer bulduk, onu istedik. Sergide toplam 20 adet nar temalı fotoğraf oldu. Jürinin değerlendirmesiyle dereceye girenlere altınları hediye edildi.
En güzel nar yetiştirme yarışmasına da dört üretici katılmıştı. Biri Katine çeşidi, üçü de Hicaz çeşidi narlardı. Birinciliği tadıyla insanı cezbeden Katine çeşidi kazandı. Bozova’dan ve Şanlıurfa merkezden gelen yarışmacılar da diğer derecelere layık görüldüler.
Pastacılar derneğinin yaptığı narlı pasta, 75. Yıl Çıraklık Eğitim Merkezi öğreticilerinin yaptığı nar şerbeti ve Karaköprü Belediyesi’nin ziyaretçilere dağıttığı Katine markalı nar ekşisi etkinliğe renk kattı.
Karaköprü Belediye Başkanı Metin Baydilli, etkinlik sonrası yaptığı açıklamada amaçlarının Karaköprü narını ön plana çıkarmak olduğunu, göreve geldikleri günden bu yana 1300 adet nar fidanı diktiklerini söyledi.
Biz de diyelim ki, Karaköprü narı bölgenin en önemli ürünlerinden biridir. Karaköprü narı, Karaköprü nar ekşisi, Karaköprü nar çekirdeği yağı, Karaköprü nar şerbeti, Karaköprü nar lokumu, Karaköprü narlı sabunu, Karaköprü narlı kremi gibi ürünlerle Karaköprü’ye önemli marka değerler katabiliriz.
Bu markanın oluşmasına öncülük edecek bir belediye başkanı ve her alanda destek olacak çok sayıda insan var. Karaköprü’nün nar bahçeleri şimdi binalarla donatılmışsa, Karaköprü kırsalında Karaköprü’nün yerli çeşidi olan nar bahçeleri tesis edilebilir. Nar fidanı 3 yılda meyve veriyor. İlk meyve tutuşunda bir ağaçtan yaklaşık 20-30 kilo meyve alınıyor. Suruç narı 2 liradan satılırken yok satıyor. Eskiden Urfa’da pazara gelirken, şimdi yetişmiyor.
Elin oğlu elinde mazisi olmayan ürünler icat edip hem ticari hem de turistik yönden değer kazanırken, biz elimizdeki değerlerin yok olup gitmesine göz yummamalıyız.
Çok geçmeden, hemen bu yıl Karaköprü’de nar bahçeleri tesis edilmeli. 10-20 dönümden de olsa bu nar bir an önce pazara çıkmalı, ekonomik hayata katılmalıdır.
Bu düşüncelerimize destek veren, Karaköprü’de belediye imkanlarıyla nar diken Belediye Başkanımız Metin Baydilli’ye, Başkan Yardımcısı Necdet Demir’e ve Karaköprü narını koruyup, geleceğe taşımaya gönüllü olan herkese şükran borçluyuz.
Nar denince akıllara Urfa gelmeli.