Çoğunuzun aklına mahalle takımları geldi bile. Yada kısır bir çevrede hergün aynı şeylerle karşılaşma..
Divan edebiyatının bir akımı olan mahallileşme, şiirden yabancı unsurların çıkarılması, atasözü ve deyimlerin kullanılmasına ağırlık verilmesi, dilin son derece sade olarak kullanılması ile yerlileşme çabası olarak ortaya çıkar.
İnsan topluluğunu, ortak değerleri olan millet haline getiren yegane unsur dil olduğu için, edebiyatımızın bu akımı basit Türkçe adıyla anılan “Mahallileşme” ile dili korumaya, dolaysıyla millet bilincini geliştirmeye hizmet etmeyi amaçlar. Türk-i Basit olarak da anılan bu edebi türde halk tabirleri ve mahalli söyleşiler şiire girmiş, günlük ve sıradan olaylar şiir konusu haline gelmiş, şiirdeki meselede anlatılan konu ve kahramanlar mahalli çevrelerden seçilmiştir.
Bundan yaklaşık 600 yıl önce “mahallileşme”nin öneminin farkına varan şuara, dilin dolaysıyla milletin geleceği açısından bir kaygı yaşamışlar. Çünkü Türkçe o zaman yoğun şekilde Arap ve Fars dili etkisindedir. Aradan geçen altı asırda akım büyük ölçüde amacına ulaştı. Latin harflerini kullanmaya başlamamızla birlikte Arapça ve Farsça kelimelerin çoğu da yavaş yavaş dilimizden çıktı. Kalanlar ise olağan bir etkileşimle Türkçeleşmiş kelimeler olarak kabul edildi.
Edebiyatta, dilde mahallileşme bu kadar önemliyken, sosyal mahallileşmeye de ihtiyacımız olduğunu uzun süredir düşünüyordum. Hayatımızın büyük kısmını işgal eden, lüzumlu lüzumsuz, yalan yanlış bir sürü bilginin önümüze çıktığı sosyal medya bizi biz olmaktan çıkarmış. Tanımadığımız binlerce insan oturmasını kalkmasını, yemesini içmesini bizimle paylaşır olmuş. Hayatta hiç karşı karşıya gelmediğimiz, belki de hiç karşılaşmayacağımız insanlarla sanal arkadaşlıklar kurmaya başlamışız. Ama adı üstünde, sanal kalmış. İnsanların çoğu sosyal medyadaki varlığının da sanal olmasını istemiş, yalan bir isimle yalan bir dünya ve yalan düşünceler üzerine sitesini inşa etmiş.
Kendi dünyamdaki mahallileşme akımını harekete geçirmenin zamanı geldi deyip, önceki gece sosyal medyada birebir tanışmadığım, hayatımda karşılaşmadığım ne kadar insan varsa hepsini teker teker sildim. Bir haberleşme ve iletişim aracı olarak gördüğüm sosyal medya sayfamda sadece ailem, akrabam, okul, iş ve çok az sayıda asker arkadaşım ile vesair uzak-yakın komşu ve arkadaşlar kaldı. Bunu yapınca gerçekten de kendimi rahatlamış hissettim. Yaklaşık 2 bin 500 kişinin çoğu lüzumsuz bir sürü paylaşımını niye takip edeyim ki? Her birinden bir kelime olsa ikibinbeşyüz lüzumsuz kelime ediyor ki bu da beynimi boş yere yormaktan başka bir işe yaramıyordu.
Dünyanın küçük bir köy haline geldiği teknoloji çağında binlerce, milyonlarca insan ortak platformlarda buluşup fikirlerini, dünyalarını paylaşıyor. Bundan niye kaçıyorsun diyen olabilir. Haklı da olabilirler. Ama ben sıkılıyorum. Yüzlerce insanın üst üste yaşadığı apartman dairelerinin arasındaki bir hayattan sıkılıp, küçük bir köyde doğayla başbaşa yaşamayı özlediğim gibi, sanal alemde de sadece gerçekte var olan insanlarla, başımın ağrıdığını duyunca yardıma koşmaya hazır insanların var olduğu kadar insanla yaşamayı özlemiştim.
Haber okuyacaksam, dünyayı takip edeceksem buna zaten diğer iletişim araçlarıyla ziyadesiyle ulaşabiliyorum. Benim için sosyal medya artık sadece tanıdığım insanların, adım söylenince beni birebir tanıyan insanların olduğu bir ortam olmalı diyorum.
Edebiyattaki mahallileşme akımını böylece sosyal medyada mahallileşme ile birleştiriyorum. Ben bunu yaptığımda çoğu kişinin benden önce davrandığının da farkına vardım. Hatta sosyal medya hesaplarını kökten kapatanların sayısı da hiç azımsanmayacak kadar fazla.
Mahallileşmek, evinizin anahtarını teslim edebileceğiniz kadar güvendiğiniz bakkalınız, fırıncınızla birlik olmaktır. Mahallileşmek, etini besmele ile kesen mahalle kasabınızdır. Mahallileşmek, yerel gazete okumanız, kendi dilinizi konuşmanız, kimliğiniz, kişiliğiniz, öz benliğinizdir. Yan binadaki bodrum katta yaşayan komşum aç ve bundan haberim yok iken, dünyanın bir başka köşesindeki insanın başlattığı kampanya beni pek fazla ilgilendirmiyor diyorsanız mahallileşin.