Dünyanın neresinde olursanız olun, müzikle ilgilenen kime sorarsanız sorun dünyanın en ünlü müzisyeni kimdir derseniz, şüphesiz Mozart cevabını alırsınız. Wolfgang Amadeus Mozart adlı dünya müzik dahisi Avusturya’nın Salzburg şehrinde 1756 yılında doğmuş. Çok kısa ömründe çok ünlü besteler yapması nedeniyle, eğitim sistemlerinin hemen hepsinde klasik batı müziğinin temsilcisi, dünyanın en ünlü müzisyenleri arasında öğretilmiştir.
Elimde ŞURKAV’ın Mayıs 2017 tarihli Şanlıurfa dergisi var. Araştırmacı Abuzer Akbıyık’ın kaleme aldığı “Avusturyalı Mozart’tan Urfalı Mukim Tahir’e” adlı makalesini okudum.
“Cografyalar farklı olsa da pek çok sanatçının kaderi aynı” diye başlayan makalede, iki sanatçının benzer özellikleri sıralanmış.
Mozart da Mukim Tahir (Duran) gibi çocukluğundan itibaren müziğin içinde olmuş. Hem besteci, hem icracı olarak ün salmış. Batı müziğinin en ünlü ismi olan Mozart, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun yurttaşlarının Türklerle yakın ilişkide olması nedeniyle Türk müziğine de ilgi duymuş. Bestelerinde Türk tınıları ve aletlerini de kullanmış. Mozart Türk Marşı diye internette ararsanız duyacağınız melodinin size hiç yabancı olmadığını söylersiniz.
Mozart, bu kadar ünlü, onurlu ve şanlı olmasına rağmen maddi yönden yaşamı boyunca sonu gelmeyen para sıkıntısı çeker. Ona övgüler yağdıran krallar bile yoksulluğunu sona erdirmez. Para kazanmak için ya özel dersler vermiş ya da Avrupa’yı gezip konserler vererek para kazanmaya çalışmış. Sürekli arkadaşlarından borç para almış ve öldüğünde çoğunu da ödememiş. Aşık olduğu kızla evlenmiş, eşi hastalanınca sürekli doktor ve ilaç parası gerektiğinden uzun yıllar bunun acısını yaşamış. Para kazanmak için sürekli konser turnelerine çıkmak zorunda olan Mozart, henüz 35 yaşında iken Viyana’da hayatını kaybetmiş. Cenazesine sadece altı kişi katılmış ve yağmur altında mezarlığa giderken ancak dilenciler mezarlığına aceleyle gömülebilmiş. Hasta olduğu için eşinin cenazesinde bulunamayan karısı Canstanze daha sonra eşinin mezarını arasa da mezarlık görevlileri böyle bir ismi tanımadıklarını söylemişler. Böylece dünyanın en ünlü müzisyeni Mozart, nerede gömülü olduğu bilinmeden tarihteki yerini almış.
Mukim Tahir’in Mozart’a benzeyen ortak yönleri de oldukça dikkate değer. 1900 Yılında Urfa'da doğan Mukim Tahir'in varlıklı bir ailenin çocuğu iken yoksulluğa düşmesi, eşini hastalık nedeniyle kaybetmesi, çalışmak için gittiği Zonguldak’ın bir köyünde 46 yaşındayken hayatını kaybettiğinde cebinden çıkan on paradan başka varlığının olmaması ve bugün nerede gömülü olduğunun bilinmemesiyle Urfa müzik tarihindeki en ünlü isim olarak biliniyor.
Sanatçıların henüz hayatta iken korunması, gözetilmesi, desteklenmesi gerektiğine işaret eden bu nefik makaleyi kaleme alan Araştırmacı Abuzer Akbıyık’a ve birbirinden önemli araştırma yazılarına yer veren ŞURKAV Şanlıurfa dergisine teşekkür ederim.