Milliyet olarak Türk havacılık ve savunma sanayiinin küresel ölçekteki en büyük teknoloji merkezlerinden birine girdik. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii’ni (TUSAŞ) özel izinle gezdik.
Milli gururlarımız HÜRKUŞ, GÖKBEY, ATAK, ANKA ve AKSUNGUR’un üretimini yerinde inceledik. TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, “Gökyüzü bizim gökyüzü. Gökyüzüne hakim olacağız” diyor
ATAK 1, ATAK 2, HÜRKUŞ, GÖKBEY, ANKA, AKSUNGUR, Uzay sistemleri... Savunma sanayiinde milli gururlarımız.
Milliyet olarak Türk havacılık ve savunma sanayi endüstrisinde küresel ölçekteki en büyük teknoloji merkezlerinden birine girdik.
Uçaktan helikoptere, İHA’dan uzay sistemlerine, modernizasyondan lojistik desteklere kadar bir çok faaliyet alanı olan Türk Havacılık ve Uzay Sanayii’ni (TUSAŞ) özel izinle gezdik.
Milli gururlarımız olan HÜRKUŞ, GÖKBEY, ATAK, ANKA, AKSUNGUR başta olmak üzere bir çok savunma sanayi ürününün yapılışını yerinde gördük ve son teknolojileri hakkında bilgi aldık.
Ankara’daki TUSAŞ tesisi 4 milyon metrekarelik bir alan üzerine kurulu. 600 bin metrekare kapalı alanı var. Şu anda 9 bin olan çalışan sayısının 20 bine çıkarılması hedefleniyor.
TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, bu yıl 2.5 milyar dolar ciro beklediklerini belirterek, “Uçak, helikopter, İHA gibi 6 alanda yoğun çalışmamız var. Bunlar bizi dünyada uçuruyor. Bunları siz yapabiliyorsanız ayakta dik duruyorsunuz. Ambargoları delmiş oluyorsunuz. Gökyüzü bizim gökyüzü. Gökyüzüne hakim olacağız. Bizim olan yerlere sahip çıkacağız” diyor.
2.5 milyar $ ciro hedefi var
TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil ile 2019 hedeflerini de konuştuk. 2019’da ciro olarak 2.5 milyar dolar hedeflerinin olduğunu belirten Kotil, uçak, helikopter, İHA başta olmak üzere 6 alanda yoğun çalışmaları olduğunu söyledi. Kotil, “Bunlar bizi dünyada uçuruyor” dedi.
Helikopter yapımında Çin ve Rusların olduğunu belirten Kotil, Türkiye’nin aradan büyük bir çıkış yaptığını söyledi.
ATAK 2 tank avlıyor
Türkiye’nin dünyada helikopter yapabilen önemli ülkeler arasında olduğunu belirten Kotil, “Bizim helikopterimizin üzerinde çok donanım var. Ayrıca hızlı ve manevrası da çok yüksek” diye konuştu.
Savunmanın bir anlamda saldırı demek olduğunu belirten Kotil, “Herkese savunma gerekiyor. Siz havayı kontrol edince yeri de kontrol etmiş oluyorsunuz. Savaşı kimseye nasip etmesin ama ülkeyi korumak için bazı sistemlere ihtiyacımız var. Bunları yapabiliyorsanız ayakta dik duruyorsunuz. Ambargoları delmiş oluyorsunuz. Gökyüzü bizim gökyüzü. Gökyüzüne hakim olacağız. Bizim olan yerlere sahip çıkacağız” dedi.
Kendilerinin en büyük projesinin insan ve mühendis yetiştirmek olduğunu belirten Kotil, “Dışa bağımlılığı da azaltıyoruz” dedi.
ATAK 2’nin tümüyle yerli helikopter olacağını belirten Kotil, bu helikopterin tank avlamak için 30 mm topu olacağını dile getirdi. Helikopterin 1 dakikada 500 mermi atacağını belirten Kotil, “ATAK 2’nin üretimi için 5 yıl demiştik. Bunun 6 ayı gitti. 4.5 yıl sonra havaya kalkacak” dedi. ATAK 2’nin vurma gücünün ATAK 1’e göre 3 kat daha fazla olacağını belirten Kotil, “Teröre karşı çok foksiyonel olacak bu helikopter” dedi.
GÖKBEY’in dünyanın en modern helikopteri olacağını belirten Kotil, ilk uçuşunu yaptıklarını ve 2021’de teslimata başlayacaklarını söyledi. Tüm helikopter projeleri ile 5 sene sonra yılda 120 helikopter yapacaklarını belirten Kotil, böylece dünyada 2. sıraya yükseleceklerini kaydetti. Uzay ile ilgili de çalıştıklarını belirten Kotil, “Uydu yapıyoruz. Göktürk 1 ve Göktürk 2 uçuyor şu anda. Onun yanında haberleşme uydusu Türksat 6A uydusu” dedi.
Milli savaş uçağı 2026’da uçacak
En büyük projelerinden birinin yerli savaş uçağı olduğunu belirten Kotil, “Şu anda çalışmalarda 1 yılı tamamladık. Tasarım bitip imalata başlandığı döneme gidiyoruz. 3 sene sonra imalatı başlıyor bunun. İlk uçuş 26 Ekim 2026’da oluyor. Dış geometrisi belli. İçini dolduracağız. F35 ayarında olan bir uçak olacak” dedi.
İlk 10’a gireceğiz
Uçak parçası da yaptıklarını belirten Kotil, “Uçak parçası yapmayı hiç bir zaman bırakmayacağız. Kendi ürününüzü yapmak çok daha kârlı bir iş. Kendi ürününüzü yapınca parça yapmanın 10 katı daha fazlasına satıyorsunuz” dedi.
Dünyada savunma sanayinde ilk 50’de olduklarını belirten Kotil, “Bizde çok proje var. Seri üretimler başlayınca ayda 20 ürün çıkaracağız buradan. Ciro böylece 11 milyar dolara çıkınca ilk 10’a girmiş oluyoruz. Dış ülkelerden talep de çok bizim ürünlerimize. ATAK’ı Pakistan’a sattık. En çok satacaklardan biri de 12 yolcu kapasiteli helikopterimiz. Bu çok foksiyonel olacak” dedi.
- Ayda 2 tane ATAK 1
İlk olarak ATAK 1’in montaj hattını gezdik. Bu alanda ayda 2 tane ATAK 1 uçuş hattına gönderiliyor.
T129 ATAK olarak isimlendirilen helikopter, taaruz ve taktik keşif helikopteri olarak niteleniyor.
Şu anda 46 ATAK 1 helikopteri uçuş yapar halde görevdeymiş. Elektrik ve mekanik sistemler yerleştirme, boya ve yağmurlama yapılıyor burada. Bir çok testten geçirilen ATAK 1’in sıcak havaya dayanıklılığı ve yüksek irtifa performansları da tek tek değerlendiriliyor. ATAK 1, 6 istasyondan sonra uçuşa hazır hale geliyor.
ATAK 1’in özellikleri
- 3 saat havada kalabiliyor.
- 537 km menzili var.
- 500 top mermisi atabiliyor.
- 8 tanksavar füze gönderebiliyor.
- 8 havadan havaya füze yollayabiliyor.
- ANKA 15 bin saat uçmuş
İnsansız hava araçları terörle mücadelede çok önemli. İlk olarak ANKA’nın hattındayız. ANKA’yı TSK uzun süredir kullanıyor ve 15 bini aşkın uçuş saatine sahip bu İHA’lar. ANKA S uydu sistemi ile de haberleşebiliyor. ANKA’dan da ayda 2 tane yapılıyor. Şu ana kadar 41 adet üretilmiş. 25 tane daha planlanıyor.
ANKA’nın özellikleri
- Yüksek teknoloji ile hava keşifleri yapıyor.
- Hedef tespit ve tanımlama yapıyor.
- 24 saat havada kalış süresi var.
- 30 bin fit irtifaya çıkıyor.
- 200 kilo faydalı yük kapasitesi mevcut.
- Hassas güdümlü bombalar, lazer güdümlü roketler ve anti-tank füzeleri taşıyabiliyor.
- Eksi 54 ve artı 50 derecede görev yapabiliyor.
- AKSUNGUR yeni yıldız
Tek motorlu ANKA’nın üzerine inşa edilerek 2 motorlu yapılmış AKSUNGUR. ANKA’daki 200 kg olan silah alma kapasitesi 750 kg’ye çıkarılmış. Çift motor olması büyük güvenlik getiriyor. Uçak tek motorla dahi görevine devam edebiliyor. 40 bin fite kadar çıkabiliyor. AKSUNGUR 40 saat uçabiliyor. Bir çok artı özelliği olduğu için yeni yıldız durumunda AKSUNGUR.
- GÖKBEY’e talep çok
İlk uçuşunu yapan GÖKBEY ise heybetli duruşuyla dikkat çekiyor hangarında. En son modern teknoloji ile yapılan GÖKBEY 12 kişi yolcu kapasitesine sahip.
Başta Arap dünyası olmak üzere de daha şimdiden ön siparişleri alınmış.
Yedek yakıt tankıyla 5 saat uçabiliyor. Farklı şekliyle de dikkat çeken GÖKBEY’in içine oturarak ilk yolcularından biri de olduk hangarında.
- Jandarmaya özel HÜRKUŞ
Gelişmiş eğitim uçağı olan HÜRKUŞ’un ayrıca hafif taaruz uçağı olarak da C modeli yapılmış. Hangarda yeni yapılan siyaha boyanmış ve köpekbalığı dişleri konulmuş HÜRKUŞ, jandarmanın kullanımı için özel dizayn edilmiş. Bu uçağın taaruz için 7 harici yük istasyonu ve 1500 kg kadar yük kapasitesi var. HÜRJET’in yapım süreci de devam ediyor.
Uzay sistemleri
TUSAŞ’ın uydu tasarım, üretim ve test kabiliyetleri de var. Uzay sistemlerinde şunlar öne çıkıyor:
- Yer gözlem EO uyduları
- Yer gözlem SAR uyduları
- İletişim uyduları
- Small Geo uyduları
- Uydu alt sistemleri ve ekipmanları
- Uydu montaj entegrasyonu ve test merkezi
ABDULLAH KARAKUŞ- MİLLİYET GAZETESİ- ALINTI YAZAR